GEZOND&WEL Centrum

Al jaren vormen de klinieken van de Hogeschool Utrecht een uitkomst voor mensen met weinig geld. Hier kunnen zij voor consult of behandeling op het gebied van mondzorgkunde (o.a. controle, advies en behandeling), oogzorg (o.a. orthoptie, optiekwinkel, optometrie, contactlenzen), huidtherapie (o.a. behandelingen van  littekens, oedeem, overbeharing), logopedie (diagnose en behandeling communicatie en mondfuncties), tandprothetiek (reguliere gebitsprothese, klikgebit, implantaten) en fysiotherapie (o.a. beweegproblemen, sportblessure) gratis terecht.

Deze klinieken maken tegenwoordig deel uit van het HU GEZOND&WEL Centrum. In feite gaat het om een doorontwikkeling van de voormalige HU Klinieken, waarbij nu samenwerking en interprofessionele aanpak centraal staan. In deze grote faciliteit worden jaarlijks honderden studenten opgeleid en duizenden bezoekers voor diagnostiek en behandeling gezien.

Aanleiding voor de doorontwikkeling

De domeinen van zorg en welzijn staan onder druk. Professionals moeten steeds meer doen in minder tijd. Dat stelde het GEZOND&WEL Centrum voor een dilemma, want: hoe kunnen zorg en welzijn toch toegankelijk voor burgers worden gehouden, én tegelijkertijd worden gezorgd dat de gezondheidsverschillen kleiner worden? Daarom besloot men af te stappen van een monodisciplinaire aanpak en voor een integrale benadering van zorg en welzijn te kiezen. Met andere woorden: door studenten vanuit meerdere disciplines en diverse domeinen samen te laten leren en onderzoeken, worden mensen opgeleid die gewend zijn interprofessioneel samen te werken.

Salima van Weely, fysiotherapeut en gezondheidswetenschapper, werkt vanaf 1 november bij de HU als hoofd van het GEZOND&WEL Centrum. Zij vertelde graag wat meer over de klinieken.

Met welk doel zijn de klinieken van het HU GEZOND&WEL centrum ooit opgericht?

“Ze werden in het leven geroepen om studenten tijdens hun opleidingen al zo veel mogelijk praktijkervaring op te laten doen. Zodat die direct na hun afstuderen inzetbaar zijn in de beroepspraktijk. In de klinieken werken studenten met geavanceerde apparatuur en technieken. De begeleiding en behandelingen van bezoekers is gebaseerd op de meest recente inzichten vanuit (praktijkgericht) onderzoek. De studenten werken telkens onder de deskundige begeleiding van hun docenten. Bezoekers dragen met hun bezoek bij aan het onderwijs. De behandelingen en begeleiding in het centrum zijn daarom gratis.”

Kan iedereen er terecht of gelden er voorwaarden?

“Iedereen is welkom bij het GEZOND&WEL Centrum.”
Sinds de zomer veranderde het een en ander. Wat is de reden hiervoor? “Dat klopt. Tegenwoordig houden een Buurteam en de Geldzaak spreekuur in het HU GEZOND&WEL Centrum. Tijdens de spreekuren van het Buurtteam en de Geldzaak kunnen omwonenden en studenten, inwoners of werknemers van het Utrecht Science Park terecht voor bijvoorbeeld ondersteuning bij geldproblemen, eenzaamheid, ongewenste zwangerschap, faalangst, verslaving of huisvesting. We zijn hiermee gestart, omdat we naar de hele mens willen kijken en vragen van bezoekers dus holistisch benaderen. Hiermee bedoelen we, dat we luisteren naar het probleem waarmee iemand komt én dat we ook oog hebben voor andere problemen die mogelijk van invloed zijn. Gezondheid gaat over zoveel meer dan alleen het hebben van een gezond lichaam. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het hebben van een sociaal netwerk, een doel in je leven en financiële zelfstandigheid. Daarom stapten we over van een monodisciplinaire aanpak naar een interprofessionele aanpak. Tot slot werd er een vijfde kliniek geopend: die voor fysiotherapie.”

Zijn er in andere steden ook van dit soort GEZOND & WEL centra?

“In de praktijk, onderzoek en onderwijs wordt veel geschreven over het versterken van de samenwerking tussen het gezondheid en welzijnsdomein. Dit is best ingewikkeld door bijvoorbeeld het verschil in financieringsstructuur. We proberen hier met de HU stappen in te maken. Binnen de Nederlandse hogescholen ken ik (nog) geen vergelijkbare initiatieven.”

Kun je iets vertellen hoe je ervaringen tot nu toe zijn met het Centrum?

“Ik ervaar het ervaar als toegankelijk en professioneel. Je kunt heel eenvoudig via de site of telefonisch een afspraak plannen. Verder tref je er verschillende vakgebieden aan, waar je begeleiding van kunt krijgen bij vragen over je gezondheid en/of welzijn. Bezoekers kunnen zich ook aanmelden voor een eerste afspraak voor een dergelijk interprofessionele kennismaking (IPK)). Het gaat om een proef in het GEZOND&WEL centrum, waarbij studenten vanuit diverse opleidingen je vraag of probleem bespreken. Hierbij hebben ze het over jouw specifieke probleem en wat dit voor jou betekent. Door deze manier van vragen leren studenten naar de hele mens te kijken.”

Heb je een leuke anekdote of mooi compliment te vertellen?

“De open houding van de studenten om te willen leren en om mensen goed te willen begeleiden, vind ik mooi om te zien. Je ziet hierdoor dat bezoekers zich vaak en meer openstellen. Bovendien is alle begeleiding in het HU GEZOND&WEL Centrum een vorm van onderwijs en daarom gratis. Hierdoor hebben sommige bezoekers toegang tot bijvoorbeeld een fysiotherapeut, mondhygiënist of maatschappelijk werker, wat normaal gesproker vanwege hun financiële situatie niet mogelijk zou zijn.”

Heb je zelf weleens met armoede/geldzorgen te maken gehad?

“Er is zeker een fase in mijn leven geweest dat het financieel moeilijker was. Wat hielp in deze fase was dat ik hulp had van mensen om mij heen en wist dat het tijdelijk was. Het lijkt me heel lastig om in armoede te leven of geldzorgen te hebben en hier alleen voor te moeten staan.”

Waar valt jouw mond van open?

“Die valt nog steeds open van het feit dat er ongelijkheid is in toegang tot de zorg met als gevolg gezondheidsverschillen tussen (groepen) mensen. Met het HU GEZOND & WEL programma proberen we ons steentje bij te dragen aan het verminderen van dit verschil.”

Een persoonlijke noot: een vrijwilliger van de Armoedecoalitie worstelde al vijf jaar met ernstige oogklachten. Zij bezocht daarvoor vier ziekenhuizen waaronder het vermaarde Oogziekenhuis in Rotterdam. Een sluitende diagnose bleef uit, waardoor zij klachten bleef houden. Uiteindelijk lukte het de kliniek voor Oogzorg de oorzaak van deze klacht te achterhalen. Gewoon door de tijd en aandacht die daar in intake en onderzoek worden gestoken, en de (praktische) kennis en kunde waarover docenten beschikken!