Proef gratis reizen voor 66-plus verlengd
Afgelopen jaar konden ouderen met een krappe beurs woonachtig in de provincie Utrecht een jaar lang gratis met de tram, bus, buurtbus en Flex van U-OV en Syntus reizen. De proef eindigde op 9 december jl. Het gratis abonnement was gekoppeld aan de persoonlijke OV-chipkaart en diende na toekenning bij een oplaadpunt te worden geactiveerd. Dit abonnement maakte het 66-plussers mogelijk doordeweeks gratis na 9 uur en in het weekend heel de dag op pad te gaan.
Het ziet er naar uit dat de oudere inwoners ook in 2024 weer gratis met het openbaar vervoer mogen. Als het aan de provincie Utrecht ligt, wordt de proef namelijk voortgezet. Gedeputeerde André van Schie heeft onder andere mobiliteit in zijn portefeuille en weet zodoende alles over deze pilot.
Van Schie woont al sinds zijn achtste in Utrecht. Het ouderlijk gezin streek neer in Lunetten, omdat de vader aan de slag ging bij een woningbouwcorporatie. Inmiddels woont hij zelf alweer meer dan 20 jaar in de Zeeheldenbuurt. “Ik voel me echt thuis in Utrecht en alles wat me dierbaar is, is hier.”
Na studie Kunstmatige intelligentie aan de universiteit bekleedde hij diverse bestuurs- en adviesfuncties. Sinds augustus 2023 is hij als VVD’er gedeputeerde van de provincie Utrecht.
Wat was de aanleiding voor het gratis vervoerproject 66-plus?
“Gratis OV voor 66-plus met een krappe beurs komt voort uit een motie van de PvdA. Het initiatief werd uiteindelijk opgenomen in het coalitieakkoord. Dankzij een financiële bijdrage van de provincie Utrecht van 1,3 miljoen euro kon het handen en voeten worden gegeven. Wij – d.w.z. het college van Gedeputeerde Staten – geloven dat het belangrijk is om vervoersarmoede tegen te gaan. Want onder ouderen met een laag inkomen in de provincie komt regelmatig stille armoede voor. De financiële drempel om het huis uit te gaan is hoog, met eenzaamheid als gevolg. Als mensen mobiel blijven, kunnen ze naar vrienden en familie, blijven ze sociaal actiever en kunnen ze deelnemen aan de maatschappij. Dat is belangrijk.
Overigens gaf een peiling in het begin van de proef aan dat zestig procent van de deelnemers het gratis OV-abonnement wil gebruiken om familie en vrienden te bezoeken. Een bijna even grote groep, 59 procent, noemt ‘medisch bezoek’ als doel. Tot slot verwacht bijna de helft van alle deelnemers (46 procent) ‘veel vaker’ gebruik te gaan maken van het openbaar vervoer ná ontvangst van het abonnement.”
Hoe heeft het gratis reizen uitgepakt?
“Ik kan nog niets over de resultaten van de evaluatie zeggen, omdat deze helaas nog in de afrondende fase zit. In het voorjaar van 2024 is de evaluatie afgerond en delen we hem met Provinciale Staten. Ik kan vooruitlopend op de resultaten wel aangeven dat beide doelstellingen zijn gehaald, die het college zich gesteld had. Want ten eerste hebben meer dan 2500 66-plussers met weinig geld dankzij dit abonnement gratis kunnen reizen. Daarnaast leverden we aldus een bijdrage aan de zelfredzaamheid en het verminderen van vervoersarmoede onder de betreffende groep in de provincie Utrecht.”
Onder de doelgroep worden regelmatig enquêtes over dit project gehouden. Heeft dit iets opvallends opgeleverd?
“Uit de eerste peiling kwam onder meer naar voren dat het ons moeite kostte om de doelgroep te bereiken. Met als gevolg dat een deel van de doelgroep geen gebruik van de regeling maakte, terwijl men er wel recht op had. Deze les nemen wij natuurlijk mee.”
Wat hebt u van dit project opgestoken?
“We hebben geleerd dat wij als provincie minder zicht hebben op de doelgroep van deze pilot en dat het daardoor heel arbeidsintensief is om die te bereiken. Gemeenten zijn immers als eerste verantwoordelijk voor het armoedebeleid en hebben vanuit deze rol meer zicht op de doelgroep. Bij een vervolg willen we om die reden op het gebied van communicatie meer samenwerken met de gemeenten.”
Het AD meldde onlangs dat het project hoogstwaarschijnlijk met een jaar wordt verlengd. Kunt u hier iets meer over vertellen?
“We hebben inderdaad op 19 december jl. besloten om de pilot met een jaar te verlengen. We bereiden dit nu verder voor en verwachten hier begin januari 2024 meer over te kunnen vertellen. Mensen moeten nog even geduld hebben als ze zich willen aanmelden of hun huidige abonnement willen verlengen.”
Heeft u zelf een link met armoede?
“We hadden het zelf heel goed thuis. Mijn vader was echter vrijwilliger bij Straatnieuws en De Tussenvoorziening, dus de verhalen van mensen in armoede kreeg ik thuis wel nadrukkelijk mee. Bovendien kom je in de politiek regelmatig inwoners tegen die tegen de grenzen van het systeem aanlopen. Ik heb het besef dat als je opgroeit in armoede, je wordt beperkt in je ontwikkeling: er komt onterechte kansenongelijkheid uit voort. En dat spreekt mijn liberale hart tegen, ik vind het belangrijk dat iedereen gelijke kansen krijgt. Als je in armoede leeft, ben je vaak te druk met overleven om jezelf te ontwikkelen. Je komt niet toe aan het plezier dat het leven ook biedt. Doodzonde.”
Waar reist u voor om?
“Stroopwafels.”
Wat is uw lijfspreuk en waarom?
“Ik heb geen echte lijfspreuk, maar wel een soort van motto: ‘behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden.’ Bovendien ben ik een liberaal in hart en nieren en vind dat we mensen niet teveel moeten opleggen.”
N.B.: inmiddels hebben de deelnemers van afgelopen jaar op 1 januari jl. een mail over deze proef ontvangen. Daarin wordt verteld dat zij in 2024 opnieuw gratis met bus en tram in de provincie Utrecht kunnen reizen. Tevens bevat de mail instructie hoe zij dit abonnement op hun persoonlijke OV-chipkaart kunnen zetten.